Choroby cywilizacyjne są bardzo poważnym problemem współczesnego społeczeństwa. Według raportu WHO blisko 45% wszystkich zgonów jest przedwczesna i spowodowana właśnie przez choroby cywilizacyjne. Informacja ta sygnalizuje iż nadszedł najwyższy czas, aby coś z tym zrobić.
Czym właściwie są choroby cywilizacyjne? Z definicji są to choroby niezakaźne, szerzące się na całym świecie. Ich rozwój i występowanie związane są z uprzemysłowieniem oraz rozwojem gospodarczym i cywilizacyjnym. Na obecną chwilę nie ma leków bezpośrednio zwalczających choroby cywilizacyjne. Istnieją tylko preparaty łagodzące objawy chorób, lub hamujące ich rozwój. Do chorób cywilizacyjnych zaliczamy: nowotwory, cukrzycę, nadciśnienie, miażdżycę, choroby na tle nerwowym, depresję, zawał serca, czy udar mózgu.
Profilaktyka chorób cywilizacyjnych jest bardzo szeroka i obejmuje styl życia, wykonywaną pracę, aktywność fizyczną, nałogi i dietę. Według różnych źródeł odnośnie zachorowalności na nowotwory mówi się, że palenie papierosów, zła dieta, brak aktywności fizycznej, alkohol oraz nieodpowiedni styl życia (np. nieregularny sen, stres, przemęczenie) odpowiadają za 70-80% wszystkich nowotworów. Oznacza to, że zmiany jakie możemy poczynić w naszym życiu zmniejszą ryzyko zachorowania na nowotwór pięciokrotnie.
Niezwykle istotna w zapobieganiu i leczeniu chorób cywilizacyjnych jest stosowana dieta i zwyczaje żywieniowe. Niezależnie od tego czy aktualnie nie stosujemy żadnej specjalnej diety, czy jesteśmy w trakcie redukcji, czy też żywi nas catering dietetyczny, musimy pamiętać o systematyczności. Pozwala to „zaplanować” naszemu układowi trawiennemu działanie w ten sposób, aby maksymalnie wykorzystać wartościowe składniki odżywcze, bez obciążania przewodu pokarmowego. Zminimalizujemy w ten sposób ryzyko występowania zaparć, lub naprzemiennych zaparć i biegunek. Lepiej wykorzystane składniki pokarmowe oznaczają lepiej odżywiony organizm. Odzwierciedli się to zarówno w pracy mięśni, mózgu jak i serca, czy układu hormonalnego.
Zasadą, o której bardzo często zapominamy jest picie odpowiedniej ilości płynów. Nie powinno być ich mniej niż 1,5-2 litry na dobę. Oczywiście najlepiej aby była to woda mineralna niegazowana. Do bilansu tych płynów zaliczane są także wszystkie inne płyny wypijane w ciągu dnia. Bezpiecznie możemy pić herbatę czarną, zieloną, owocową i wszystkie inne rodzaje herbaty oraz kawę w ilości 1-2 filiżanki. Nie powinny być to mocne wywary i warto ograniczyć lub wyeliminować dodatek cukru. Spokojnie możemy pić też napary ziołowe. Uwagę należy zwrócić przy kompotach i naturalnych sokach. Oczywiście nie są przeciwskazane, chodzi tylko o ilość spożywanego z nimi cukru. Powinniśmy wyeliminować napoje: słodkie, gazowane oraz granulowane. Odpowiednia ilość wody w organizmie jest bardzo istotna. W środowisku wodnym zachodzą niemal wszystkie procesy metaboliczne i biochemiczne związane z homeostazą ustroju.
Na wiele chorób duży wpływ na wysokie spożycie węglowodanów prostych, tłuszczu oraz soli. Nie musimy eliminować tych składników z naszej diety. Istotne jest, abyśmy znali umiar. Nadmiar podnosi ciśnienie krwi i zaburza gospodarkę wodną organizmu. Wysokokaloryczny tłuszcz i cukier wpływają na odkładanie zapasowej tkanki tłuszczowej, która w nadmiarze jest szkodliwa. Warto tu sięgać po źródła węglowodanów złożonych takie jak pieczywo i makarony pełnoziarniste, czy kasze. Najlepszym i najbezpieczniejszym źródłem węglowodanów łatwo przyswajalnych są owoce. Dietami, które sprawdzają się w profilaktyce chorób cywilizacyjnych są: dieta z niskim indeksem glikemicznym, dieta śródziemnomorska, czy dieta dash.
Niestety unikamy też warzyw w naszej diecie. Podobnie jak produkty pełnoziarniste, warzywa są świetnym źródłem błonnika. Wpływa on przede wszystkim na poprawę metabolizmu. Warzywa dostarczają nam również wielu witamin i minerałów. Dodatek warzyw do potraw mięsnych wpływa na polepszenie strawności posiłku.
Najlepszym źródłem białka w naszej diecie są jajka, chude mięso i ryby. Tych ostatnich niestety również spożywamy za mało. Ryby dostarczają nam również kwasów omega i cennych minerałów. Nie należy jednak zapominać o źródłach białka roślinnego, którymi są głównie rośliny strączkowe. Wielu z nas nie bierze nawet pod uwagę ilości spożywanego białka roślinnego, co jest dużym błędem. Powinniśmy unikać potraw wysoko przetworzonych i posiłków typu fast-food. Mają w składzie bardzo dużo węglowodanów prostych, tłuszczu i soli, czyli składników, jakich powinniśmy unikać.
Pamiętając o tych kilku ważnych zasadach w dużym stopniu możemy wpłynąć na nasze zdrowie. Co w przypadku, gdy ktoś nie dysponuje odpowiednią ilością czasu? Możemy bezpiecznie przygotowywać posiłki na dwa dni. Możemy również korzystać z bogatej oferty cateringów dietetycznych. Oczywiście warto zapoznać się wcześniej z jakością potraw jakie są serwowane przez dany catering. Dietetyk pomoże dobrać nam indywidualnie dietę dostosowaną do naszych potrzeb. Zadbanie o dietę będzie pierwszym krokiem do zadbania o swoje zdrowie oraz promowaniem zdrowego trybu życia wśród swoich bliskich.
Autor: Marcin Banachowski – Dietetyk Kliniczny w Tajm Catering – https://tajm.pl/
